KonuAnlatımı 8. Sınıf 2. Ünite DNA ve Genetik Kod Kalıtım Mutasyon Modifikasyon Adaptasyon Biyoteknoloji 2. Ünite Mutasyon, Modifikasyon, Biyoteknoloji Konu Anlatımı Sayfaları 2. Ünite Mutasyon, Modifikasyon, Biyoteknoloji Konu Anlatımı 8SINIF. Konu Anlatımı; Mutasyon Modifikasyon. Adaptasyon Doğal Seçilim. Yazar Hakkında. Didem Kuruoğlu. Merhaba ben Didem Öğretmen. 2011 yılında Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nden mezun oldum. Şu an İzmir'de bir devlet okulunda görev yapmaktayım. 2016 Ağustos ayından beri 8Sınıf Fen Bilimleri Dersi - 2.Ünite: DNA ve Genetik Kod - 3.Mutasyon ve Modifikasyon - Konusu Ders Anlatımı - Konu Anlatımı - Konu Özeti (Uzaktan BilgiyelpazesiCom bilgi eğitim öğretim konu anlatım yazılı soru bankası testler kaynaklar üyeliksiz ulaşabilirsiniz. Yazılı Arşivi > FEN BİLİMLERİ Yazılı Soruları > FEN BİLİMLERİ Dersi 8. Sınıf 1. Dönem 1. Modifikasyon. C) Mutasyon. D)Adaptasyon . konuözeti,sunumlar,projeler,yazılı,günlük planlar,denemeler,fen bilimleri,fen sınavı,sınav,.sınıf SınıfMutasyon Modifikasyon, Adaptasyon Konu anlatımı slayt 8.Sınıf 7.Sınıf 6.Sınıf 5.Sınıf 4.Sınıf 3.Sınıf 1.ÜNİTE: MEVSİMLER VE İKLİM 2.ÜNİTE: DNA VE GENETİK KOD 3.ÜNİTE: BASINÇ 4.ÜNİTE: MADDE VE ENDÜSTRİ 5.ÜNİTE: BASİT MAKİNELER 6.ÜNİTE: ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ VE ENERJİ AKIŞI 7.ÜNİTE: ELEKTRİK YÜKLERİ VE ELEKTRİK ENERJİSİ IJXnRds. MUTASYON ve MODİFİKASYON Mutasyon DNA’da meydana gelen hatalar mutasyon olarak adlandırılır. Bu hatalar hücre bölünmesine hazırlanan bir DNA’nın eşlenmesi sırasında meydana gelir. Mitoz bölünme sırasındaki hatalar; baz dizisi üzerinde bir bazın eksilmesi ya da diziye normal koşullarda olmaması gereken bir bazın eklenmesi şeklinde olabilir. Mayoz bölünmede ise bu hatalar; parça değişimi sırasında kopan parçanın eksilmesi, ters dönmesi ve ya ilgisiz bir yere yapışması şeklinde gerçekleşebilir. Mutasyonların Oluşum Şekillleri Farklı biçimlerde gerçekleşen bu mutasyonlar DNA’daki gen bilgisinin değişmesine sebep olur. Genlerdeki bu değişiklikler vücut hücrelerinde gerçekleştiğinde sonraki kuşaklara aktarılmaz. Fakat çocukların genlerini anne ve babalarının üreme hücrelerindeki DNA’larından almaları, bu hücrelerdeki değişikliklerin kuşaktan kuşağa aktarılmasını sağlar. Yeryüzündeki tür çeşitliliği ve hiçbir canlının birbirine benzememesi de mutasyonun bir sonucudur. Mutasyonlar ölümcül hastalıklara sebep olabileceği gibi bazı durumlarda canlılar için avantaj da sağlayabilir. Mutasyona uğrayan bakterilerin bir kısmının antibiyotiği yok etme ya da antibiyotiğin kendisini fark etmesini önleme gibi yeni özelliklere sahip olması ve bu sayede direnç kazanarak kendisini koruması buna örnektir. Bununla birlikte; albinoluk, Down sendromu, çok parmaklılık, orak hücreli anemi, hemofili ve Van kedilerinin farklı renkli gözlerinin olması genlerde meydana gelen mutasyonların sonucudur. Mutasyon Örnekleri Down sendrom Mayozda, mutasyonların etkisiyle homolog kromozomların ayrılması sırasında sorunlar yaşanabilir. Homolog kromozomların ayrılamaması ve ikisinin de aynı hücreye gitmesi durumunda, bu hücrenin döllenmesiyle oluşan bireyde, kromozomların sayısı sağlıklı insanlardan bir tane fazla olur ve bu durum Down sendrom olarak adlandırılan genetik farklılığa yol açar. Bu farklılığın görüldüğü bireylerde zihinsel kavrama bozuklukları gözlemlenir. Bu bireyler çekik gözlü, kısa ve kalın boyunludur. Down Sendromu Albinoluk Bazı canlılarda vücuttaki renk oluşumuyla ilgili genlerde mutasyon meydana gelmesi sonucu, albinoluk denilen durum ortaya çıkar. Bu canlılarda renk pigmentleri tam oluşamadığı için, beyaz kıl ve açık ten rengi gibi oluşumlar gözlenir. Albinoluk Çok parmaklılık Çok parmaklılık özellikle insanlarda, köpeklerde ve kedilerde görülen bir genetik bozukluktur. Parmakların, normal sayısından fazla oluşması durumudur. Altı Parmaklılık Orak hücreli anemi Bir mutasyon sonucunda, alyuvar hücreleri orak aletine ya da C harfine benzer bir şekil alır. Orak hücreli anemi adı verilen bu hastalıkta, alyuvarlar yeterli miktarda oksijen taşıyamaz hâle gelir. Orak Hücreli Anemi Modifikasyon Canlılarda meydana gelen değişimler üzerinde sadece kalıtsal değil iklim ya da besin gibi çevresel faktörlerde etkilidir. Bu tür faktörler genlerin yapısında herhangi bir değişikliğe sebep olmadığı için gelecek nesillere aktarılamaz. Örneğin; bir insanın güneş ışınlarından yanarak bronzlaşması, spor yaparak kaslı bir vücuda sahip olması, trafik kazası sonucu sakat kalması ya da estetik operasyonla burnunu düzelttirmesi yavrularına aktarılamaz. Çevre etkisiyle oluşan, genlerin yapısını değiştirmeyen ve sonraki kuşaklara aktarılmayan bu tür değişimlere de modifikasyon denir. Modifikasyon Örnekleri Çuha çiçeği bitkisi 15 ile 25 °C sıcaklık aralığında yetiştirilirse bitki kırmızı renk çiçek açar. Eğer bu bitki 25 ile 35 °C sıcaklık aralığında yetiştirilirse çiçekleri beyaz olur. Çuha Çiçeği Sirke sineklerinin embriyoları düşük sıcaklıklarda geliştiğinde yavru sinek düz kanatlı, yüksek sıcaklıklarda geliştiğinde yavru sinek kıvrık kanatlı olur. Sirke Sineği Arılarda yumurtadan çıkan larvalarda, beslenme şekillerine göre farklı gelişimler gözlemlenir. Arı sütüyle beslenen arı larvalarından kraliçe arı, çiçek tozuyla beslenenlerden ise işçi arılar oluşur. Arılarda Modifikasyon Himalaya tavşanlarının ayak, kulak, kuyruk ve burun bölgesi siyah; diğer bölgeleri ise beyaz renkli kıllar ile kaplıdır. Beyaz kıllar kesilip bu bölgeye buz torbası konur ve yeni kılların çıkması beklenirse yeni kıllar siyah çıkar. Himalaya Tavşanı Modifikasyon Kaynak EBA 2. Ünite DNA ve Genetik Kod ==> Mutasyon ve Modifikasyon Kazanımlar Mutasyon ve Modifikasyon Önerilen Süre 2 ders saati Konu / Kavramlar Mutasyon, modifikasyon Örneklerden yola çıkarak mutasyonu açıklar. Örneklerden yola çıkarak modifikasyonu açıklar. Mutasyonla modifikasyon arasındaki farklar ile ilgili çıkarımda bulunur. A- Mutasyon nedir DNA üzerinde meydana gelen ani değişikliklere mutasyon denir. DNA'nın yapısında meydana gelen bu değişiklik canlıda farklı özelliklerin ortaya çıkmasına neden olur. DNA'nın yapısının değişmesi, DNA'nın işleyişini değiştirir, bu da farklı özellikte canlılar meydana getirir. Mutasyona neden olan faktörlere mutajen, mutasyona uğramış canlıya mutant Nasıl Gerçekleşir 1. DNA'daki nükleotidlerin karşılıklı kaybolması 2. DNA'nın bir parçasının koparak kaybolması 3. DNA kendini eşlerken üzerindeki nükleotidler değişmesi4. Kromozom sayısında eksiklik veya fazlalık Mutasyona Sebep Olan Faktörler 1. Zararlı ışınlar X ışını, gama ışını morötesi ultraviyole ışınlar 2. Kimyasal maddeler Katkı maddeleri, cıva, ilaçlar Antibiyotik vb., DDT 3. Aşırı sıcaklık Ateşli hastalık, sıcak ortamda fazla bulunma 4. Alkol, uyuşturucu ve sigara içindeki katran 5. Asitlik pH derecesi Mutasyonun Özellikleri 1. Mutasyon vücut hücresinde meydana geldiğinde yalnızca o canlıyı ilgilendirir, sonraki nesle aktarılmaz. Eşeyli üreyen canlılar için 2. Üreme hücrelerinde meydana gelen mutasyon sonraki nesle aktarılır, canlıya etki etmez. 3. Üreme hücrelerinde meydana gelen mutasyon kalıtsal çeşitlilik sağlar. 4. Mutasyonlar yararlı ve zararlı olabilir. Bitki tohumlarının fazla olması, çekirdeksiz üzüm yararlı mutasyona örnek verilebilir. 5. Yararlı mutasyonlar canlının yaşama ve üreme şansını artırırken, zararlı mutasyonlar canlının yaşama ve üreme şansını azaltır. 6. Mutasyonların büyük bir kısmı zararlıdır, öldürücü olabilir. Gebelik döneminde röntgen filmi X-ışını çektirmek mutasyona neden olmaktadır. Bu nedenle sakat doğum meydana gelmektedir. Mutasyona Örnekler Kanser Altı parmaklılık Eksik organlı doğma Gelişim bozuklukları Albinoluk Hemofili hastalığı Down sendromu Orak hücreli anemi Balık pulluluk Dört boynuzlu keçi Çekirdeksiz üzüm Çift başlı yılan, kaplumbağa Bakterilerin ilaçlara direnç kazanması Van kedisinin gözlerinin farklı renkte olması Kelebek çocuk hastalığı Progeria Erken yaşlanma hastalığı B- Modifikasyon Çevre etkisiyle vücut hücrelerinde meydana gelen ve kalıtsal olmayan değişikliklere modifikasyon denir. Modifikasyon da genlerin yapısında değişiklik meydana gelmez, genlerin işleyişi değişir. Modifikasyona sebep olan faktörler 1. Sıcaklık Himalaya tavşanlarında kürk rengi beyazdır. Eğer tüyler kazınarak buraya buz parçası konursa çıkan tüyler siyah olur. Çuha çiçeği 30-35ºC sıcaklıkta beyaz çiçek, 15-20ºC sıcaklıkta kırmızı renkli çiçek açar. 2. Besin Dişi arılar arı sütü ile beslenirse kraliçe arı, çiçek tozu polen ile beslenirse işçi arılar oluşur. Nemli yerde yetişen bitkiler daha iyi gelişirken, kurak yerde yetişen bitkiler fazla gelişemez. 3. Işık Bitkiler ışık almadıkları zaman klorofil oluşmaz, beyaz renkli Albino bitki oluşur. İnsan derisinin yazın fazla ışık aldığında bronzlaşır. 4. Toprak Ortanca çiçekleri asitli toprakta mavi, bazik toprakta kırmızı çiçek açar. 5. Basınç Karahindiba bitkisi dağda yetişirse uzun boylu, ovada yetişirse kısa boylu olur. Spor yapan insanların kaslı olması fakat çocuklarının kaslı doğmaması, Tek yumurta ikizlerinden iyi beslenen daha fazla gelişirken diğerinin cılız kalması, Modifikasyonun Özellikleri 1. Modifikasyonlar dölden döle nesilden nesile aktarılmaz. 2. Modifikasyonların bir kısmı şartlar düzeldiğinde tekrar eski halini alabilir. C- Mutasyon ve Modifikasyon Arasındaki Farklar 1. Mutasyonda gen yapısı değişir, modifikasyon da genin işleyişi değişir. 2. Mutasyon üreme hücrelerinde meydana gelirse kalıtsaldır, modifikasyon kalıtsal değildir. 3. Mutasyon zararlı ışınlar, kimyasal maddeler, yüksek sıcaklık gibi etkilerle ortaya çıkar, modifikasyon sıcaklık, ışık, beslenme, nem gibi etkilerle ortaya çıkar. 4. Mutasyonlar genellikle zararlıdır ve ölümcül olabilir, modifikasyon zararsızdır. 5. Mutasyona sebep olan faktörler ortadan kalkınca canlı eski haline dönemez, modifikasyonda dönebilir. 6. Mutasyon kalıtsal çeşitliliğe neden olur, modifikasyon kalıtsal çeşitlilik sağlamaz. 2. Ünite DNA ve Genetik Kod ==> Adaptasyon Çevreye Uyum Kazanımlar Adaptasyon Çevreye Uyum Önerilen Süre 2 ders saati Konu / Kavramlar Adaptasyon, doğal seçilim, varyasyon Canlıların yaşadıkları çevreye uyumlarını gözlem yaparak açıklar. Adaptasyonların kalıtsal olduğu vurgulanır. Konu Adaptasyon Çevreye Uyum A- Adaptasyon nedir Canlıların yaşadığı çevreye kalıtsal uyumuna adaptasyon denir. Adaptasyonla canlı yaşama şansı artar. Adaptasyonda gen yapısı değiştiği için kazanılan özellikler sonraki nesillere aktarılır. Canlılarda meydana gelen adaptasyonlar biyolojik çeşitliliğe katkı sağlamaktadır. Canlılar yaşamını kolaylaştıran çeşitli adaptasyonlar gösterirler. Beslenme Kuşların beslenmek için göç etmesi Barınma Canlıların barınmak için yuva yapmaları Üreme Bitkilerde tohumun çimlenebilmesi için besin depo etmesi, tozlaşmayı sağlamak için bal özü salgılamaları, tohumlarının kalın kabukla sarılmış olması Avlanma Kutup ayılarının avına fark edilmeden yaklaşabilmesi için beyaz olması Düşmanlarından korunma Çekirgenin kuşlardan gizlenebilmesi için yeşil renkte olması Bulundukları iklime uyum sağlama Kutup ayılarının yağ depolaması ve kalın kürkünün olması B- Adaptasyona örnekler 1. Kutup ayısı Beyaz renkli olması, geniş ayakları olması, yağ depo etmesi 2. Deve Uzun kirpikli olması, hörgücünde su tutması, kulağının kıllı olması, geniş ayakları olması 3. Nilüfer Geniş yaprakları olması, yapraklarında hava boşlukları olması 4. Kaktüs Diken yaprakları olması, gövdesinde su depo etmesi 5. Ördek ve Kaz Suda yüzmek için ayaklarının perdeli olması 6. Zebra Çizgili görünüme sahip olması 7. Penguen Ayakları perdeli olması, deri altında yağ depolaması 8. Deve kuşu Bacakları uzun ve kaslı olması 9. Kartal Ayaklarında sivri pençeleri olması, gagasının sivri olması 10. Köpek balığı Sırt ve karın bölgelerinin farklı renkte olması Fark edilmeyi zorlaştırır 11. Tırpana balığı Kuyruğunda elektrik üretmesi Karşı cinsle iletişim kurma, düşmanlarından korunma 12. Balıklar Fazla sayıda yumurta ve sperm üretme Üreme şansını artırır 13. Kurbağa Sinekleri yakalayabilmek için dilinin uzun olması Derilerinin nemli olması Ayaklarının perdeli olması Fazla sayıda yumurta üretmeleri Üreme Erkek kurbağaların vıraklayarak dişilerin dikkatini çekmesi Üreme 14. Bukalemun Bulunduğu ortama göre renk değiştirmesi 15. Yarasa Karanlıkta avlanmak ve yön bulabilmek için ses dalgalarını kullanması 16. Örümcek Ağ örebilmesi 17. Fil Uzun hortumu, büyük kulaklarının olması 18. Palmiye ağaçları Terlemeyi kolaylaştıran geniş yapraklarının olması 19. Alabalık Yumurta bırakmak için nehir akıntısına ters yüzmeleri 20. Zürafa Ağaçların üst dallarındaki yaprakları yiyebilmesi için boynunun uzun olması Su içmeden uzun süre yaşayabilmesi 21. Köstebek Toprak kazmaya yarayan ayaklarının olması 22. Dil balığı Üzerinde yattığı taşların renginde olması 23. Kertenkele Tehlike anında kuyruğunu koparması 24. Elma tohumları Tohumların meyve içerisinde olması 25. Deniz kaplumbağası Yüzmeyi sağlayan palet şeklinde ayaklarının olması 26. Ağaçların yapraklarını dökmesi 27. Göçmen kuşların göç etmesi 28. Bazı canlıların kış uykusuna yatması 29. Çölde yaşayan canlıların uzun kulaklı ve kuyruklu olması 30. Soğuk bölgelerde yaşayan canlıların kısa kulaklı olması Varyasyon Tür içi çeşitlilik Aynı türe ait canlıların farklı ekosistemlerde farklı özellikler kazanmasına varyasyon tür içi çeşitlilik denir. Varyasyona Örnekler Kara kaplumbağası ve su kaplumbağası İnsanlarda ten renginin, göz renginin farklı olması Ayılarının değişik renklerde olması Doğal Seçilim Seleksiyon Doğaya uyum sağlayan canlıların yaşamına devam etmesi, uyum sağlayamayanların ise yok olmasına doğal seçilim seleksiyon Sanayi devrimi ile beraber ortam şartlarının değişmesiyle birlikte siyah güve kelebeklerinin nesli devam ederken beyaz güve kelebeklerinin sayısının Seçilimİnsanlar tarafından gerçekleştirilen belirli özellikteki bitki ve hayvanların seçilerek nesillerinin devam etmesinin sağlanmasıdır. Örnek Mısır bitkisi önceleri kısa boylu ve tohumu verimsizdi. Mısır bitkisinden iyi tohum veren ve uzun boylu olanları seçildi. İstenilen özellikteki mısırın nesli devam ederken diğerlerinin nesli devam etmedi. Bu sayede günümüzdeki mısır bitkisi elde edildi. Canlıların her bir karakterinin genlerle belirlendiğini, genlerin bir araya gelerek hücrenin yönetici molekülü olan DNA’yı oluşturduklarını özelliklerin yavru bireylere aktarılması DNA ile gerçekleşir. DNA, hücre bölünmesi öncesinde kendini eşler kopyalar. DNA’nın kendini eşlemesi sırasında, DNA’yı oluşturan nükleotidlerin dizilişinde bazı hatalar meydana molekülündeki nükleotid dizilimlerinde ve kromozomlarda meydana gelen değişikliklere mutasyon adı radyasyon, ultraviyole ışınları, bazı ilaçlar ve kimyasal maddeler sebep hem vücut hücrelerinde hem de üreme hücrelerinde görülebilir. Üreme hücrelerinde görülen mutasyonlar nesilden nesile geçme özelliğine sahiptir. Vücut hücrelerinde görülen mutasyonlar ise eşeyli üreyen canlılarda nesilden nesile dış görünüşünde, ortam koşullarının etkisiyle ortaya çıkan ve kalıtsal olmayan değişimlere modifikasyon adı verilir. Modifikasyonlar geçicidir. Bu nedenle değişime sebep olan etki ortadan kalktığında, modifikasyon da ortadan oluşurken genlerin yapısı değişmez, yalnızca genlerin işleyişi değişir. Isı, ışık, sıcaklık ve beslenme gibi yapıların meydana getirdiği değişiklikler modifikasyonlara sebep olabilir. 2. Ünite Mutasyon, Modifikasyon, Biyoteknoloji Konu Anlatımı Sayfaları 4432 Gösterim Soruyu PDF Olarak İndir >>>>>>>> DNA ve Genetik Kod Kalıtım Canlılar ve Yaşam Konu Anlatımı <<<<<<<< Konu Anlatımları için youtube kanalımıza bakabilirsiniz soru makinesi

8 sınıf mutasyon modifikasyon adaptasyon konu anlatımı pdf