xdMonm. Haberler > Tercih Yapacaklar Dikkat! Hangi Üniversite Ne Kadar Burs Veriyor? - 1348 TYTTemel Yeterlilik Testi ve YKSYükseköğretim Kurumları Sınavı sonuçlarının açıklanmasının ardından 7 Ağustos 2018 ile 14 Ağustos 2018 tarihleri arasında yapılacak olan tercih dönemi heyecanı başladı. Tercih yapacak öğrenciler için üniversitelerin burs imkanlarını ve aylık burs miktarlarını sizler için derledik. Hadi hep birlikte bakalım hangi üniversite ne kadar burs veriyor?Not Liste devlet ve vakıfözel üniversitelerini de içermektedir. Sıralama üniversitelerin alfabetik isimlerine göre yapılmıştır. Üniversitelerin web sayfaları üzerinden daha detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz. ABDULLAH GÜL ÜNİVERSİTESİ KAYSERİ-DEVLET Abdullah Gül Üniversitesi, öğrencilerine başarı sıralamasına göre yılda 9 ay, hazırlık dahil 5 yıl süreyle burs sağlıyor. Alınan derecelere göre verilen burs miktarları1-100 arasındaki öğrencilere ayda 2000 TL101-1000 arasındaki öğrencilere ayda 1500 TL1001-5000 arasındaki öğrencilere ayda 1000 arasındaki öğrencilere ayda 700 arasındaki öğrencilere ayda 600 arasındaki öğrencilere ayda 500 TL şeklinde. ANKARA SOSYAL BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ DEVLET Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi, bu üniversiteyi ilk 5 tercihinde yazarak, ASBÜ’de bir lisans programına kayıt yaptıran öğrencilere hazırlık dahil 5 yıl olmak üzere 9 ay boyunca burs imkanı sağlıyor. SAY, EA ve Sözel puan türünde 1-1000, DİL puan türünde 1-200 arasında bulunan öğrenciler için aylık 1250 TL,SAY, EA ve Sözel puan türünde 1001-3000, DİL puan türünde 201-500 arasında bulunan öğrenciler için aylık 1000 TL,SAY, EA ve Sözel puan türünde 3001-5000, DİL puan türünde 501-1000 arasında bulunan öğrenciler için aylık 800 TL başarı bursu veriliyor. ANTALYA BİLİM ÜNİVERSİTESİ VAKIF Antalya Bilim Üniversitesi, Türkiye genelinde YKS’de;İlk 100 öğrenci arasında yer alanlara 2150 TLİlk 101-500 öğrenci arasında yer alanlara 1600 TLİlk 501-1000 öğrenci arasında yer alanlara 1100 TLİlk 1001-3000 öğrenci arasında yer alanlara 800 TLİlk öğrenci arasında yer alanlara ise 450 TL burs imkanı sağlıyor. BAHÇEŞEHİR ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL-VAKIF Bahçeşehir Üniversitesi, bünyesine kesin kayıt yaptıran, sıralamada;1-100 arasındaki öğrencilere aylık 1000 TL, arasındaki öğrencilere aylık 600 TL nakit destek sağlıyor. BEYKENT ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL-VAKIF Beykent Üniversitesi, yerleşeceği bölümün puan türünde Türkiye genelinde ilk 1000’e giren, burslu veya ücretli lisans bölümlerini tercih eden, üniversiteye kesin kayıt yaptıran öğrencilere, her yıl 9 ay süreyle 800 TL burs veriyor. BEZMİÂLEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL Yerleştirildiği puan türünden, Türkiye genelinde;İlk 100 öğrenci içinde yer alanlara 9 ay süre için aylık 2500 TL,101-500’e girenlere 9 ay süre için aylık 1500 TL,501-1000’e girenlere 9 ay süre için aylık 750 TL,1001-2000 e girenlere 9 ay süre için aylık 500 TL ödeme yapılıyor. BİLKENT ÜNİVERSİTESİ ANKARA-VAKIF Bilkent Üniversitesi, SAY, EA ve SÖZ puan türlerindeki sıralamada arasındaki ve DİL puan türündeki sıralamada ise 1-250 arasındaki öğrencilerine yılda 8 ay süreyle olmak üzere ayda 900 TL tutarında burs sağlıyor. BİRUNİ ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL-VAKIF Biruni Üniversitesinde öğrencinin yerleştiği ön lisans ve lisans programlarında YKS sonuçlarına göre TYT sıralaması;1 ila 100 arasında olanlara aylık TL101 ila 500 arasında olanlara aylık TL501 ila 1000 arasında olanlara aylık TL ödeme nakit ödemeler yıllık 8 ay süreyle devam programlarına yerleştirilen öğrencilere sağlanan burs sadece eğitim-öğretim ücretini kapsar ve YKS Bursları dahil, üniversitede verilen burslar derslere devam edildiği ve disiplin cezası alınmadığı sürece başarı durumuna bakılmaksızın normal eğitim-öğretim süresince kesilmez. BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL-DEVLET Boğaziçi Üniversitesi 2018 YKS sonucunda,SAY puan türünde ilk 20,EA puan türünde ilk 15,SÖZ puan türünde ilk 10,DİL İng. puan türünde ilk 3 sıralamasında yer alan öğrencilerine yılda 9 ay süreyle olmak üzere ayda 400 TL. ÇANKAYA ÜNİVERSİTESİ ANKARA-VAKIF Çankaya Üniversitesi, Tam Burslu programlarına 2018- YKS ile yerleşen öğrencilerden yerleştirme puanına göre Türkiye genelinde;İlk 250 içinde yer alanlara her yıl 9 ay süre ile ayda 500 TL, arasında yer alanlara da her yıl 9 ay süre ile ayda 250 TL burs sağlıyor. DOĞUŞ ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL-VAKIF Doğuş Üniversitesi, Türkiye genelinde dereceye giren öğrencilere, yerleştirme başarı sıralarına göre 2 sene hazırlık, 4 sene lisans öğrenimi süresince,MF-TM-TS bölümlerinden İlk 1000 öğrenciye her yıl 9 ay boyunca aylık 500 TL,İlk 1001-3000’e 350 TL,İlk 3001-5000’e 150 TL,DİL için ise İlk 300’e 500 TL,İlk 301-500’e 350 TL aylık burs imkanı sağlıyor. HALİÇ ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL-VAKIF Haliç Üniversitesi, bölümlerine yerleşen ve kayıt yaptıranlardan eğitim-öğretim dönemi içinde 9 ay boyunca,İlk 250 kişiye aylık 1000 TL,251-2000 arasına girenlere aylık 500 TL burs veriyor. İBN HALDUN ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL-VAKIF İbn Haldun Üniversitesi'nin verdiği burs oranları öğrencinin kayıt yaptırdığı programa göre farklılık gösteriyor. Öğrencilere verilen burs miktarı 1500 TL, 1250 TL ve 1000 TL olarak değişiyor. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ DEVLET İstanbul Üniversitesi, sıralamada Türkiye genelinde ilk 200’e giren öğrencilerin İstanbul Üniversitesi’ndeki bir lisans bölümüne yerleşmeleri halinde aylık 300 TL burs imkanı sağlıyor. İSTANBUL 29 MAYIS ÜNİVERSİTESİ VAKIF İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi’nde, tam burslu kontenjanlara kayıt yaptıran öğrencilere yerleştiği programın ilgili puan türünde;İlk 100’e girenlere dokuz ay süreyle ayda 3000 TL,İlk 500’e girenlere 2500 TL,İlk 1000’e girenlere ise 1750 TL burs imkanı burs kapsamına giremeyen tam burslu öğrenciler ise ayda 1000 TL destek bursu hakkına sahip oluyor. İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ VAKIF Üniversite, zorunlu hazırlık sınıfı dahil senede 9 ay olmak üzere 5 sene; boyuncaİlk 500 içerisinde yerleşenlere 900 TL,501 - içerisinde yerleşenlere 660 TL,001 - içerisinde yerleşenlere 550 TL,001 - içerisinde yerleşenlere 330 TL,001 - içerisinde yerleşenlere 300 TL,001 - içerisinde yerleşenlere 250 TL burs veriyor. İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ VAKIF İstanbul Aydın Üniversitesi, tercih listesinde bu üniversiteyi ilk üç sırada tercih ederek DİL puanı ile alan bölümler dışında yerleşen, ilk 1000 sıralamasında yer alan öğrencilere aylık 500 TL burs sağlıyor. İSTANBUL GELİŞİM ÜNİVERSİTESİ VAKIF DİL puanı dışında tercih yaparak yerleşen öğrencilerinden;İlk 10’a 2500 TL,İlk 100’e 2000 TL,İlk 500’e 1500 TL,İlk 1000’e 1000 TL derece bursu veriyor. İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ VAKIF İstanbul Kültür Üniversitesi'nde,Sayısal ve Eşit Ağırlık puan türünde yerleşen öğrencilere ise ilk 3000, 4000 ve 5000,Sözel puan türünde yerleşen öğrencilere ilk 1000, 2000 ve 3000 içinde olanlara sırasıyla 900 TL, 600 TL, 400 TL burs sağlanır. İSTANBUL MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ VAKIF Medipol Üniversitesi, kayıt yaptıran öğrencilerinden;İlk 100’e 5000 TL,101-250 arasındakilere 4000 TL,251-500 arasındakilere 3000 TL,501-750 arasındakilere 2000 TL,751-1000 arasındakilere 1500 TL aylık eğitim bursu sağlıyor. İSTANBUL SABAHATTİN ZAİM ÜNİVERSİTESİ VAKIF SAYISAL ve EŞİT AĞIRLIK puan türlerinde; ilk 1000’e girenlere 3000 TL, 1001-2500 arasına 2500 TL, 2501-5000 arasına 2000 TL, 5001-7500 arasına 1500 TL, 7501-10000 arasına 1000 TL burs puan türünde; ilk 10’a girenlere 3000 TL, 11-100’e girenlere 2500 TL, 101-200’e girenlere 2000 TL, 201-300’e girenlere 1500 TL, 301-500’e girenlere 1000 TL, nakit burs veriyor. SÖZEL puan türünde; ilk 100’e girenlere 3000 TL, 101-500’e girenlere 2500 TL, 501-1000’e girenlere 2000 TL, 1001-2500’e girenlere 1500 TL, 2501-5000’e girenlere 1000 TL nakit burs veriyor. İSTANBUL ŞEHİR ÜNİVERSİTESİ VAKIF İstanbul Şehir Üniversitesi’ne kayıt yaptıran öğrenciler hazırlık dahil 5 yıl olmak üzere 9 ay boyunca aylıkİlk 1000 için 1000 TL,İlk 1001-2000 arası için 700 TL kazanma hakkına sahip oluyor. İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ DEVLET İstanbul Teknik Üniversitesi TYT ve YKS sonucunda sayısal puan türünde yerleştikleri bölümün puanı esas alınarak aşağıda verilen derecelere giren ve İTÜ’yü tercih edip İTÜ lisans programına kayıt yaptıran öğrencilere hazırlık dahil 5 yıl boyunca 9 ay süreyle burs veriyor. Bu burslar şu şekilde dağıtılıyorTürkiye liği arası 2500 TLTürkiye 51-100. lüğü arası 2000 TLTürkiye 101-200. lüğü arası 1500 TLTürkiye 201-500.’lüğü arası 1000 TLTürkiye 501-1000. liği arası 600 TL İSTİNYE ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL-VAKIF İstinye Üniversitesi, derece kazanıp kendilerini tercih eden öğrencilerine yerleştikleri bölüme göre burs veriyor. Verdikleri burs miktarı 1000 TL’den 3000 TL’ye kadar değişiklik gösteriyor. KADİR HAS ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL-VAKIF Kadir Has Üniversitesi, burslu veya ücretli lisans programlarına kayıt yaptıranlardan DİL puan türü hariç,İlk 100’de yer alan öğrencilerine ayda 2500 TL,İlk 500’de yer alanlara ayda 2000 TL,İlk 1000’de yer alanlara ayda 1000 TL,İlk 3000’de yer alanlara ayda 500 TL eğitim desteği sağlamaktadır. KONYA GIDA VE TARIM ÜNİVERSİTESİ KONYA-VAKIF Yılda 8 ay süreyle ödenmek üzere, Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi tarafından öğrencilerine verilen burs miktarları şöyle1-500’e 6000 TL501-1000’e 5000 TL1001-2000’e 4000 TL2001-3000’e 3000 TL3001-4000’e 2000 TL4001-5000’e 1500 1250 1000 700 600 400 300 TL KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ KONYA-VAKIF SAY ve EA puan türlerinden;1-100 arası derece yapan öğrencilere aylık 3000 TL,101-1000 arası derece yapan öğrencilere aylık 2500 TL,1001-2500 arası derece yapan öğrencilere aylık 2000 TL,2501-5000 arası derece yapan öğrencilere aylık 1500 TL,SÖZ puan türünden;1-100 arası derece yapan öğrencilere aylık 2000 TL,101-1000 arası derece yapan öğrencilere aylık 1500 TL,1001-2500 arası derece yapan öğrencilere aylık 1000 TL,2501-5000 arası derece yapan öğrencilere aylık 500 TL,DİL puan türünden;1-100 arası derece yapan öğrencilere aylık 1500 TL,101-1000 arası derece yapan öğrencilere aylık 1000 TL burs veriyor. LOKMAN HEKİM ÜNİVERSİTESİ ANKARA-VAKIF Lokman Hekim Üniversitesi, yılda 8 ay süreyle verilmek üzere,1-250 arasında sıralama sahibi olan öğrencilere aylık 5000 TL,251-500 arasında sıralama sahibi olan öğrencilere aylık 4000 TL,501-1000 arasında sıralama sahibi olan öğrencilere aylık 3000 TL,1001-2500 arasında sıralama sahibi olan öğrencilere aylık 2000 TL,2500-5000 arasında sıralama sahibi olan öğrencilere aylık 1000 TL burs hakkı tanıyor. MEF ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL-VAKIF Mef Üniversitesi'nde, ilgili puan türünde yerleştirme puanlarına göre yapılan sıralamada Türkiye genelindeİlk 100 içinde yer alan öğrencilere 9 ay süre ile aylık 1200 TL,101-500 sıralamasında yer alan öğrencilere 9 ay süre ile aylık 1000 TL,501-1000 sıralamasında yer alan öğrencilere 9 ay süre ile aylık 750 TL,1001-2000 sıralamasında yer alan öğrencilere 9 ay süre ile aylık 500 TL,2001-5000 sıralamasında yer alan öğrencilere 9 ay süre ile aylık 300 TL burs desteği veriliyor. NUH NACİ YAZGAN ÜNİVERSİTESİ KAYSERİ-VAKIF Nuh Naci Yazgan Üniversitesi'ne yerleştirilen ve üniversiteye kayıt yaptırdığı puan türüne göre yılda 8 ay süreyle olmak üzere, Türkiye genelinde;İlk 100'e girenlere aylık 6000 TL,İlk 101-1000 arasındakilere aylık 4000 TL,İlk 1001-3000 arasındakilere aylık 2000 TL,İlk 3001-6000 arasındakilere aylık 1000 TL burs sağlanmaktadır. ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ANKARA-DEVLET Dereceye girerek ODTÜ’de bir lisans programını tercih eden ve kazandıkları bölümleri yazmış olan öğrenciler, ODTÜ’den burs almaya hak kazanıyor. Hazırlıkla birlikte 5 yılı kapsayan burs,Sayısal, Eşit Ağırlık, Sözel, Dil puan türlerinin herhangi birinde ilk 10’a girenlere aylık 1500 TL,Sayısal ve Eşit Ağırlık puan türlerinin herhangi birinden ilk 100’e, Sözel ve Dil puan türlerinin herhangi birinden ilk 50’ye girenlere aylık 1250 TL,Sayısal ve Eşit Ağırlık puan türlerinin herhangi birinden ilk 500’e girenlere 750 TL olarak veriliyor. ÖZYEĞİN ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL-VAKIF Özyeğin Üniversitesi, lisans programlarının tam burslu kontenjanlarına ilk altı tercihi arasında yerleşen öğrencilerindenİlk 100’e 1375 TL,101-1000 arasına 950 TL,1001-5000 arasına 625 TL, arasına ise 475 TL burs sağlıyor. PİRİ REİS ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL-VAKIF Sıralama olarak ilgili puan türlerinden ilk dilimi içinde olup, ilk iki tercihten üniversitenin; Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Bölümü, Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği Bölümü, Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Bölümü ve Denizcilik İşletmeleri Yönetimi bölümlerine girenlere normal öğrenim süresince her yıl 9 ay süreyle ayda 500 TL burs desteği sağlanıyor. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ RİZE-DEVLET Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi’nin başarılı öğrencilere verdiği aylık burslar öğrencinin kayıt yaptırdığı programdan programa değişiyor. Yaklaşık 12 farklı bölümde sıralamasına göre burs kazanma hakkına sahip olan öğrencilere verilen burs miktarı aylık olarak 500-1500 TL arasında değişiyor. SABANCI ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL-VAKIF MDB, EMP ya da YB program grubuna Tam Burs kontenjanından yerleştirilmiş olup; yerleştiği puan türündeki YKS sıralamasında ilk 1000 bin öğrenci içinde yerleşmiş olan olmak, burs için öğrenim ücretinin tamamından muafiyet + 2 kişilik odada yurt ücretinden muafiyet Yurtta kalmak istemeyen öğrencilere güz ve bahar dönemlerinde, yurt ücretinin 2/3’ü kadar dönemlik nakit ödeme + Her yıl 9 ay boyunca ayda 750 TL nakit ödeme yapılıyor. SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL-DEVLET YKS puan sıralamasında Türkiye genelinde ilk 100'e giren ve Sağlık Bilimleri Üniversitesi'ni tercih ederek kesin kayıt yaptıran öğrencilere aylık 3000 TL burs desteği veriliyor. TOBB EKONOMİ VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ ANKARA-VAKIF İlk 100’e 2000 TL,101-500 arasına 1500 TL, arasına 1250 TL,1001-2500 arasına 1000 TL,2501-5000 arasına 750 TL, arasına aylık 500 TL burs veriyor. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL-VAKIF Üsküdar Üniversitesi’nin lisans programlarına YKS sonuçlarına göre; ilk 1000 içerisinden kayıt yaptıran öğrencilere; lisans eğitimi ve başarılarına katkı olarak akademik yıl süresince aylık 1000 TL burs veriliyor. YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL-VAKIF Yeditepe Üniversitesi'nde, zorunlu hazırlık sınıfı ve normal öğretim süresi boyunca, 9 ay süreyle, SAY, SÖZ ve EA puan türüyle öğrenci alan programlara yerleştirilen ve yerleştirildiği puan türünde,ilk 100’e giren öğrencilere, ayda 1250 TL,ilk 500’e giren öğrencilere, ayda 1000 TL,ilk 1000’e giren öğrencilere, ayda 750 TL,ilk 2000’e giren öğrencilere, ayda 500 TL,ilk 5000’e giren öğrencilere, ayda 300 TL veriliyor. YÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ ANKARA-VAKIF Sağlık üniversitesi olan Yüksek İhtisas Üniversitesi’ndeki bir programa kayıt yaptıranlar arasından, YKS başarı sıralamasında;İlk 100’e giren öğrencilere 2000 TLİlk 101-500 arasında olan öğrencilere 1500 TLİlk 501-1000 arasına olan öğrencilere 1000 TLİlk 1001-2500 arasında olan öğrencilere 800 TLİlk 2501-5000 arasında olan öğrencilere 600 TLİlk arasında olan öğrencilere 500 TL burs sağlanıyor. Tercih yaparken öncelikle dikkate alınması gereken konu, öğrencinin kim olduğu ve hangi özelliklere sahip olduğunun ortaya konulmasıdır. Üniversite sınavı sonrası bölüm tercihleri gençlerin hayatlarının en kritik seçimlerinden birisi. Bu karar öğrencilerin bundan sonraki hayatları için oldukça belirleyici bir etkiye sahip. Bugünlerde yapılan üniversite ve bölüm tercihleri umut ve beklenti yanında, belirsizlik, endişe ve gerginlik meydana getirmektedir. Seçilecek üniversite ve bölüm ne kadar doğru görünse de yine de tam anlamıyla tatmin olabilmek zor. Bana uygun meslek nedir? Yükselen meslekler neler? Hangi mesleklere yönelmeli? Üniversite mi bölüm mü öne çıkmalı? Şu an yapılan tercih doğru olmazsa ileride meslek değiştirilebilir mi? Bunlar ve bunlara benzer sorular sıkça öğrencilerin ve velilerin zihnini meşgul etmektedir. Günümüzde bölüm ya da meslek tercihi, dinamik bir süreç olarak ele alınmakta, bir defa yapılan ve ömür boyu devam edecek bir tercih olarak düşünülmemektedir. Zamanla kişiler yeni bilgi ve beceriler kazandıkça gelişip değişmekte, aynı şekilde iş ve mesleklerin niteliği de değişmekte. Bu yüzden kişiler ile bölüm ve meslek eşleştirmesini, hem kişilerin gelişip değiştiği hem de mesleklerin değiştiği kabulüne dayalı olarak, süreklilik gösteren dinamik bir seçim olarak kabul etmek gerekmekte. Bu kabul bizi, meslek seçiminde önem ve önceliğin kişinin özelliklerinin belirlenmesi verilmesi ve buna göre mesleklere yönelmeye götürmektedir. Bu yazıda üniversite ve bölüm tercihi kariyer seçimi çerçevesinde ele alınmaktadır. Üniversite ve bölüm seçimini meslek seçiminden daha geniş ele alarak, hayat boyu sürecek kariyer yolculuğunun başlangıcı olarak ele alma önerilmektedir. Bu sürecin adımları sırasıyla a tercih yapacak kişinin kim olduğu ve özelliklerinin belirlenmesi, b bu kişilik özelliklerine uygun mesleklerin belirlenmesi ve c seçilen meslekleri kazandıracak bölümlerin tercih edilmesi olarak sıralanabilir. Bu adımlara karşılık gelen üç soruya vereceğimiz cevaplar doğru bir seçim sürecine bizi götürecektir. Öğrencilerin kendilerine soracakları bu sorular Ben kimim ve özelliklerim neler? Bana uygun meslek nedir? Hangi bölümü tercih etmeliyim? Bu temel sorulardan sonra, meslek ve bölüm seçimine daha geniş bir perspektif sunan kariyer seçimi yaklaşımı sunulmaktadır. BEN KİMİM VE ÖZELLİKLERİM NELER? Üniversiteye bölüm tercihi sürecinde öncelikle sorulması gereken soru öğrencinin kim olduğu ve hangi özelliklere sahip olduğu sorusudur. Çoğu zaman tercih yapacak öğrencinin kim olduğu hemen hemen hiç dikkate alınmamaktadır. Bugünlerde sıkça karşılaştığımız soru "oğlum/kızım X puanı aldı, nereyi tercih etsin?". Bu soru aslında bölüm seçiminde etkili olan temel yaklaşımı göstermekte. Öğrencilerin puanlarına göre bir bölüme yerleşmesi düşüncesi tercihlerde çok belirleyici. Sınav maratonunun yorucu olması, öğrenci ve ailelerine getirdiği maddi ve manevi yük, mezuniyet sonrası işe yerleşme ihtiyacı gibi faktörler öncelikle puana göre bölüm tercihine odaklanmanın başlıca sebepleri arasında. Bu düşünceden hareketle, önce alınan puana göre girilebilecek yerler araştırılmakta, ardından mezun olduktan sonra bölümün sağlayacağı imkanlar değerlendirilmekte, sonra üniversite ve bölümün eğitim kalitesi ve akademik kadrosuna bakılmakta ve tercihler yapılmaktadır. Bu süreçte her şeyin yanlış olduğunu iddia etmek haksızlık olur. Ancak süreçte öncelik sırasının değişmesi ve iyileşmesi gereken bazı noktaların olduğu da açık. Üniversiteye bölüm tercihi sürecinde öncelikle sorulması gereken soru öğrencinin kim olduğu ve hangi özelliklere sahip olduğu sorusudur. Çoğu zaman tercih yapacak öğrencinin kim olduğu hemen hemen hiç dikkate alınmamaktadır. Öğrencinin özelliklerini ihmal eden tercihler, sonuçları uzun vadede ortaya çıkacak çok tehlikeli bir duruma işaret etmekte. Puanı ya da prestiji yüksek olduğu için seçilen ancak öğrencinin kişilik özellikleri ile uyumlu olmayan bir bölüm tercihi önemli bir potansiyel soruna işaret etmekte. Öğrencinin böyle bir tercihi sonucu, hem öğrencilik yıllarında, hem de iş hayatında sürekli yeni arayışlar, alanına yoğunlaşamama, zaman kaybı, tatminsizlik ve verimsizlik gibi sonuçlar ortaya çıkmakta. Bu çerçevede tercih yaparken öncelikle dikkate alınması gereken konu, öğrencinin kim olduğu ve hangi özelliklere sahip olduğunun ortaya konulmasıdır. Öğrenci ve ailesi bir araya gelerek öncelikle öğrencinin önem verdiği şeyler, yapmaktan hoşlandığı şeyler, öne çıkan kişilik özellikleri ve becerilerini konuşmalı. Bu konuda bilgi verebilecek yakınları ve öğretmenleri gibi kişilerden destek alınmalı. İmkan varsa öğrenciyi tanımada ilgi ve kişilik testi gibi seçim testleri kullanılmalı. Burada önerim, ailelerin yapıcı bir ortamda öğrencinin özelliklerini konuşmak için bir araya gelmesi, öğrencinin öne çıkan özelliklerini birlikte belirlemeye çalışması. Bunu yaparken öğrencinin kendi tespitleri de özellikle dinlenilmeli. Bu konu, bu aşamada öğrencinin puanından bağımsız ele alınmalı. Aile içi öğrenciyi tanımaya ve anlamaya yönelik bu değerlendirmede konuşma ortamı oldukça önemli ve çocukların üzerinde baskı hissetmeden bu yapılmalı. Bölüm tercihine buradan başlanıldığı zaman süreç bizi daha farklı bir yöne götürmektedir. Öğrenciyi tanımaya yönelik analizinde, tercihte bulunacak öğrencinin değerleri, ilgileri, yetenekleri, kişiliği hakkında bilgi toplanır ve analiz edilir. Öğrenci hakkında bilgi toplama sürecinde birden çok kişi ve kaynaktan bilgi toplanmalı, mümkünse bu konuda güvenilir testler kullanılmalı. Öğrenciyi tanımaya yönelik analizin sistematik yapılması çok önemlidir. Buna imkan olmadığında en azından şu sorular üzerinde düşünmek, bu sorulara cevap bulmaya çalışmak öğrenciyi tanımaya yardımcı olacaktır. Bu sorular Öğrenci kimdir? Onun için hayatta neler önemli? Neleri yapmaktan hoşlanıyor? Hangi alanlarda kabiliyeti var? Kişiliğinin öze çıkan yönleri neler? Bu soruların yapıcı bir havada sorulması ve cevaplanmaya çalışılması bölüm seçimi için çok önemli bir başlangıç olacaktır. BANA UYGUN MESLEK NEDİR? Meslekler hakkında bilgi toplarken özellikle mesleğin gerektirdiği kişilik özellikleri üzerinde önemle durulmalı, zira kişiliğe uygun olmayan bir meslek tercihi, iş tatmini düşüklüğü, işi yerine başka alanlara yönelme, verim ve performans düşüklüğü gibi sonuçlar doğurmaktadır. Öğrencinin özellikleri ve öne çıkan yönleri belirlendikten sonra, bu özelliklere uygun mesleklerin araştırılmasına geçilmeli. Bu aşamada da puan sıralamasına bakılmadan uygun bölüm araştırılmalı. İş dünyası ve meslekler hakkında gerçekçi bilgiye sahip olmak bu aşamada çok önemli. Meslekler hakkında bilgi toplarken; meslekte yürütülen faaliyetler, yapıldığı ortam, kullanılan araç ve gereç, çalışma sistemi ve süreleri, mesleğin gerektirdiği kişilik özellikleri, mesleğin ekonomik getirisi gibi konularda bilgi toplanmalı ve bu bilgiler analiz edilmelidir. Meslekler hakkında bilgi toplarken özellikle mesleğin gerektirdiği kişilik özellikleri üzerinde önemle durulmalı. Çünkü kişiliğe uygun olmayan bir meslek tercihi, iş tatmini düşüklüğü, işi yerine başka alanlara yönelme, verim ve performans düşüklüğü gibi sonuçlar doğurmaktadır. Meslekleri araştırırken mesleğin, mevcut koşulları, mesleğin geleceği, mesleğin sunacağı fırsatlar, muhtemel gelir düzeyi vb. bilgileri dikkate alınmalı. Tek başına mesleğin getireceği kazanç gibi sınırlamaya gitmeden meslek bütüncül ele alınmalı. Meslekler hakkında bilgi toplarken, yazılı dokümanlar, rehberlik servislerinin verdiği bilgiler önemli olmakla birlikte çeşitli kaynaklardan bilgi toplama tercih edilmeli. Meslek uzun yıllar yapılacağı için mesleğin yapıldığı ortam ve mesleği yapan kişilerden bilgi alarak meslek hakkında doğru bilgi elde edilmeli. Mesleğin görünür yönü ve prestijine aldanmadan, mesleğin mutfağını görmeyi sağlayacak bilgi ve gözlemler mesleği tüm yönleriyle tanımaya katkı sağlayacaktır. Yine meslek hakkında bilgi toplarken, bu mesleğin yaygın olduğu sektörler ve işletmeler/kurumlar da incelenmeli. Meslekler ve çalışma alanları hakkında bilgi toplarken mesleğin bugünü ve geleceği hakkında gerçekçi bilgiler toplanmalıdır. Seçilen mesleğin sadece bugünkü durumunu dikkate almak yerine, sonraki yıllarda da başka alanlara geçişi kolaylaştıracak olmasına dikkat edilmelidir. HANGİ BÖLÜMÜ TERCİH ETMELİYİM? Bölüm seçimi sırasında, seçilen bölümün ilerleyen yıllarda ne tür kariyer açılımlarına ve yeni alanlara geçişe imkan sağlayacağı ayrıca dikkate alınmalı. Öğrencinin kendisini analiz etmesi ve bu özelliklere uygun mesleklerin belirlenmesi aşamasından sonra bölüm tercihine geçilmeli. Öğrencinin puanı dikkate alınarak uygun bölümün bulunduğu üniversiteler incelenmeli. Üniversitelerin bilinirliği, geçmişi, eğitim ve öğretim kalitesi, akademik kadrosu, öğrencilere sunduğu imkanlar gibi kriterlere göre üniversiteler karşılaştırılarak en avantajlı görülen üniversite seçilmeli. Bölüm seçimi sırasında bölümün kendisi kadar seçilen üniversitenin öğrenciye kazandırdıkları da dikkate alınmalı. Öğrencinin özellikleri ve meslekler hakkında sahip olunan bu bilgilerin analiz edilmesinden sonra, giriş puanının yettiği ve kişilik ile mesleğin en iyi şekilde eşleştiği bölümler sıralanarak tercih şekillendirilmeli. Üniversiteye girişte yapılan bu tercihin önemli bir başlangıç olduğu kabul edilmeli, bununla beraber üniversite yılları ve iş hayatında da kişilerin karşısına yeni tercih ve fırsatların çıkacağı unutulmamalıdır. Üniversite yıllarında çap, yan dal ve bölüm değiştirme, kısmi zamanlı çalışma ve staj gibi imkanlar değerlendirilmeli. Çevremizdeki gelişmelerin fırsata dönüşmesinin bizim onları fark edebilmemiz ve değerlendirmemize bağlı olduğunun altını çizmekte yarar var. Bu yüzden kariyer söz konusu olduğunda kendi farkındalığımızı artırmak ve çevremize duyarlı olmak, çevremizdeki imkân ve fırsatları değerlendirmek önemlidir. Burada dile getirilen imkan ve fırsatların değerlendirilmesi olumlu anlamda kullanılmaktadır. Yani çaba ve gayret göstermek, çevreye duyarlı olmak, kişiye uygun iş ve ortamları aramak anlamındadır. BİR YOLCULUK OLARAK KARİYER Kariyer kavramı gündelik dilde bazen çok pozitif anlamlar bazen de çok negatif anlamlar yüklenilen bir kavram. Kariyer, bir kişinin çalışma hayatı boyunca bulunduğu pozisyonlar görevler ve bu pozisyonlara yönelik tutumudur. Yani bir kişinin çalışma hayatına başlaması, çalışma hayatında ilerlediği adımlar ve bu sırada yaptığı işlere yönelik tutumu sevip sevmemesi olarak tanımlanabilir. Kariyeri popüler anlamda kullanmak yerine, kişinin kendini tanıdığı; özelliklerine uygun işler yapmak gerekli eğitim, bilgi, beceri ve deneyimi kazandığı; bunlara uygun ve severek işler yaptığı bir süreç olarak ele almak daha doğrudur. Daha öz bir ifade ile kariyer "kişiye uygun çalışma hayatı" olarak ifade edilebilir. Kariyer ve meslek çoğu zaman aynı anlamda kullanılsa da farklı anlamları bulunmakta. Kariyer, meslekten daha geniş bir anlama sahip. Günümüzde meslek yerine kariyer kavramını kullanmak daha uygun görünüyor. Bu yüzden üniversite ve bölüm tercihlerinde meslek seçimi yerine, kariyer seçimi yaptığımız söyleyebiliriz. Kariyer seçimi üniversite ve bölüm seçerken sadece günümüzü dikkate almak yerine uzun vadeli bir bakışa sahip olmak ve çalışma hayatının bütününü dikkate alarak seçim yapmak demek. Kariyer seçimi yaklaşımı şu şekilde açıklanabilir. Öğrenciler başlangıçta bir meslek seçseler bile, zaman içinde iş ve meslek değişiklikleri yaşanabilmektedir. Mezuniyet sonrası öğrenci önce mezun olduğu ya da iş bulabildiği bir alanda çalışmaya başlamaktadır. Sonraki yıllarda öğrenci ilgili alanda çalışmaya devam edebileceği gibi, kendi işini kurmak da dâhil yeni tercihlerle ve fırsatlarla karşı karşıya gelebilmekte. Bu yüzden meslek seçimini yaşam boyu devam eden bir karar verme süreci olarak kabul etmek doğru olacaktır. Kariyer geliştirme olarak da ifade edilen bu süreç, kişilerin iş hayatlarında zaman zaman yeni tercihler yapacakları ya da yapmak zorunda kalacakları bir yolculuk olarak görülebilir. Kariyer seçimi yaklaşımına göre, üniversiteye girerken yapılan tercih çok önemli olmakla birlikte, sadece bir başlangıçtır. İlk yıllardaki bu tercih önemli olmakla birlikte, kişiler sonraki yıllarda sık sık seçim ve tercihlerle karşı karşıya kalacaklardır. Bu yüzden kariyer seçimini bir karar verme süreci olarak ele almak ve yaşam boyu gerekli bir beceri olarak kariyer kararı verme becerisini geliştirmek önem kazanmakta. Kariyer kararı vermek ilk yıllarda zor olmakla beraber ilerleyen yıllarda daha kolay gibi görünmektedir. Halbuki iş hayatının ilerleyen yıllarında karşı karşıya kalınacak seçim ve tercihler, üniversiteye girişte yapılan tercihten daha az riskli veya daha kolay değil. Üniversiteye girişte bir bölüm seçmek mi daha zor? Yoksa mesleğini sevmediği için değiştirmek zorunda kalmak veya daha iyi bir iş teklifi geldiği zaman mevcut durumunu değiştirmek mi? Bu soru öğrencilere sorulduğu zaman bölüm seçmek diyeceklerdir. Çalışma hayatındaki kişilere sorduğumuz zaman ise ikincisinin daha zor olduğu ifade edilecektir. Kariyer seçimi yaklaşımı bize kariyer seçimi yapmanın bir tercih olduğu, tercih sırasında bazı şeyleri tercih ederken bazı şeyleri dışarıda bırakabilme iradesini göstermektedir. Bu yüzden kariyer seçimi kararı önemli bir karar olup, kariyer kararı verme hayat boyu gerekli ve geliştirilmesi önemli bir beceri olarak dikkat çekmektedir. Günümüzde kariyeri gelişimsel bir süreç olarak ele almak gerekmekte. Bu süreçte, üniversitede okunacak bölümün seçimi, üniversitede bölümler arası muhtemel yatay geçişler ile çalışma hayatında iş, işletme ve meslekler arası geçişi de dikkate alan bütüncül bir bakışa sahip olmak önemli. Zaman içinde kişilerin geliştiği, istek ve beklentilerinde değişimler olduğu açık. Yine çalışma hayatında işler ve meslekler de değişmekte, yeni çalışma biçimleri ortaya çıkmakta. Bu yüzden kariyer seçimi yaklaşımı, meslek seçimini bir defa yapılan ve ömür boyu devam eden bir süreç olarak görmez. Kariyer seçimi yaşam boyu devam eden dinamik bir süreç olarak kabul edilir ve kişinin her zaman istihdam edilebilir olmasını sağlayacak bilgi ve becerilerle donanması üzerinde durur. Öğrencilerin bugünlerde yapacakları üniversite ve bölüm tercihlerinde kişilik özelliklerinin farkında olarak, bu özelliklere uygun mesleklerin belirlenmesi ve buna uygun bölümler ve üniversiteler seçmeleri önemli. Bununla birlikte bu seçimin bir başlangıç olduğu, ilerleyen yıllarda yeni tercih ve seçimlerin yapılacağı gözden kaçırılmamalıdır. Bu yüzden bölüm seçerken, kariyer seçimi perspektifine sahip olmak tercihlerin daha nitelikli olması sonucunu doğuracaktır. Prof. Dr. Nihat Erdoğmuş

üniversite tercihinde bk ne demek